سفرنامه عراق- ۱۵ تا ۱۹ اسفند 1396 – دکتر سید حمید حسینی

با ریاست اتحادیه اتاقهای بازرگانی عراق از دو ماه قبل هماهنگ کرده بودیم که از تاریخ ۱۵ تا ۱۹ اسفندماه هیأتی بلند پایه متشکل از رؤسای اتاقها و تشکلها از شهرهای بغداد، کربلا و نجف بازدید و با وزرای بازرگانی وصنعت عراق دیدار داشته باشیم.

در بهمن ماه اعلام شد که معاون اول رییس جمهور نیز برنامه سفر به عراق دارند وچون این سفر میتوانست بر سفر ما تأثیرگذار باشد، لذا در جلسات هماهنگی سفر در ریاست جمهوری و سازمان توسعه فعالانه حضور یافته ودیدگاهمون را در مورد سفر و اولویت های آن بیان نموده و برنامه سفر خود را توضیح دادیم، خوشبختانه تاریخ سفر با برنامه هیأت تجاری اتاق هماهنگ شد و آقای جهانگیری از همزمانی سفر استقبال کردند.

از دیدگاه حقیر یکی از چالش های عمده در روابط با عراق برگزار نشدن “کمیسیون مشترک بازرگانی” و“ کمیسیون عالی” بین دو کشور، بر مبنای دستور جلسه مشخص وپروتکل است . بر همین اساس در نشست با آقای مهندس ویسه اعلام کردم که سفر معاون اول قبل از نشست کارشناسان وتوافق بر سر راههای ارتقا روابط و رفع موانع در قالب کمیسیون مشترک موفق نخواهد بود و خواستار پیگیری تشکیل آن قبل از سفر شدم.

متأسفانه علیرغم توافق ضمنی عراقی ها برای برگزاری “کمیسیون مشترک بازرگانی” این موضوع به دلیل کمبود وقت، لزوم برگزار شدن در ایران و درگیری دولتمردان عراق با انتخابات میسر نشد و پیشنهاد شد که سندی برای تنظیم روابط دو کشور تهیه شود و در سفر معاون اول با آقای عبادی امضا گردد.

در زمان تنظیم پیش نویس سند متأسفانه هر یک از دستگاههای اجرایی و وزارتخانه ها چند بند را در آن گنجاندند و تفاهم نامه متنوع وچالش برانگیز شد و نهایتا مورد توافق قرار نگرفت و از این نظر سفر ناموفق بود.

متأسفانه ما در جمع بندی اولویت ها در کشور موفق نیستیم و فکر میکنیم در یک سفر باید همه مسائل و مشکلات را از بانکی تا ریزگرد، حمل ونقل تا تعرفه، وجه برق تا قیمت گاز، ویزا تا استاندارد و….. حل کنیم .

ما اعتقاد داشتیم در این سفر اگر تکلیف ۵۷ پروژه نیمه تمام به ارزش ۱/۹ میلیارد دلار، ویزای مکرر تجار و استاندارد حل و فصل شود نقش مهمی در ارتقا روابط تجاری دارد و لزومی نیست که در صدد حل همه مسایل باشیم و میتوانیم بسیاری از آنها را از طریق کمیسیون مشترک بازرگانی حل و فصل کنیم.

اگرچه تفاهم نامه ای امضا نشد ولی اصرار اتاق مشترک مبنی بر لزوم سفر رییس کل بانک مرکزی، گمرگ، استاندارد، وزیر جهادکشاورزی و سفر این عزیزان باعث شد توافقات دوجانبه نسبتا خوبی صورت گیرد و مهم ترین آن اعطا خط اعتباری ۳ میلیارد دلاری ایران برای بازسازی عراق و تکمیل پروژه های نیمه تمام بود که در صورت عملیاتی شدن می تواند تحرک قابل ملاحظه ای در روابط دو کشور ایجاد نماید.

اخیرا در محافل نفتی عراق زمزمه می شد که سواپ نفت خام کرکوک با ایران منتفی خواهد شد و قرارداد صدور گاز به بصره که ۹۰ درصد کارهای اجرایی آن تکمیل شده منعقد نخواهد شد و عراق در صدد تأمین گاز بصره با همکاری کویتی ها از “میدان رمیله” است، خوشبختانه هر دو پروژه در سفر اخیر مورد موافقت وتأکید دو کشور قرار گرفت و روابط نفتی دو کشور گسترش خواهد یافت.

گمرگ ایران در سالهای قبلی توافق نامه گمرگی با عراق را در یک نسخه (عربی) امضا کرده بودند و نسخه انگلیسی آن را طرف عراقی امضا نکرده بود و اجرایی نشده بود، در این سفر مذاکرات و توافقات خوبی صورت گرفت و بزودی رییس گمرگ عراق از ایران بازدید می کند.

شرکت توانیر موفق شد ۴۰۰ میلیون یورو از پول برق را وصول کند و در روابط بانکی دو کشور نیز گشایش هایی صورت گرفت و در مجموع سفر موفق بود.

هیأت اتاق متشکل از رؤسای اتاقها وتشکلها و اعضای بزرگ اتاق مشترک بازرگانی ایران وعراق سه شنبه ظهر عازم بغداد شد و در فرودگاه مورد استقبال نفر دوم سفارت، رایزن بازرگانی ایران در عراق و دبیر کل اتاقهای مشترک عراق قرار گرفت و هیأت ۴۰ نفره در هتل شرایتون عراق استقرار یافتند که هتلی قدیمی و در مرکز بغداد قرار داشت و سالن های مناسبی جهت برگزاری جلسات داشت.

البته قرار بود هیأت در “هتل بابلیه” مستقر شود ولی به علت عدم هماهنگی بین اتاق وسفارت ممکن نشد.

پس از استقرار در هتل نشستی بین هیأت رییسه اتاق ایران و آقای جعفر الحمدانی و همکارانش و ریاست اتاق مشترک عراق و ایران برگزار شد، سپس آقای شریعتمداری به اتفاق آقایان مسجدی(سفیر محترم ایران در عراق) ودانایی فر(دبیر محترم ستاد توسعه روابط اقتصادی ایران و عراق) در هتل حضور یافتند و جلسه ای دو ساعته با اعضا هیأت تجاری اتاق داشتند.

مدیریت جلسه با من بود و این فرصت را به رؤسای تشکل ها واتاقها دادم تا دیدگاههای خود درباره چالش ها و ظرفیت های همکاری با عراق را در حضور وزیر بیان نمایند و مدیران شرکتهای فنی و مهندسی کشور نیز مشکلات خود را درباره پروژه های فعال و متوقف عراق بیان کنند.

آقای مسجدی از سفر معاون اول و انتصاب آقای دانایی فر به عنوان دبیر ستاد توسعه ابراز خوشحالی نمود و به اعضا هیأت تجاری خوش آمد گفت و آثار این سفر را مثبت ارزیابی نمود .

دکتر شریعتمداری بر نقش بخش خصوصی و اتاقها در ارتقا روابط با کشورها و توسعه صادرات تأکید نمود و با اشاره به انتخابات آینده اتاق، خواستار مسئولیت پذیری و حضور افرادی در اتاق شد که حاضر باشند وقت کافی برای فعالیت های اجتماعی صرف کنند و در دوران فعالیت در اتاق ازکارهای تجاری خود بکاهند.

ایشان با صبر و حوصله به تمام سوالات حاضرین پاسخ داد و ابراز امیدواری کرد که سند تهیه شده به امضا دو مقام عالیرتبه برسد، ضمنا از نرمش بانک مرکزی عراق برای روابط بانکی و آمادگی عراقی ها برای مذاکره درباره تعرفه ترجیحی بعضی از اقلام خصوصا کشاورزی خبر داد.

شام را در رستوران عیون البغداد مهمان اتاق عراق بودیم و در سر میز شام آقای جعفر الحمدانی از اینکه اتاق مشترک پیشنهاد کرده تا با اتحادیه صنایع عراق و اتحادیه رجال الاعمال توافق نامه همکاری امضا نماید ابراز نارضایتی کرد و مدعی شد که همه امور ایران در عراق باید از طریق اتاق خصوصا آقای فاضل حمدانی ریاست اتاق مشترک عراق و ایران صورت پذیرد وگرنه اتاق عراق هیچ همکاری با ایران نخواهد داشت.
لازم به توضیح است که اعضا اتاقها در عراق اکثرا اصناف هستند و صاحبان صنایع و شرکتهای بزرگ در قالب اتحادیه صنایع و رجال الاعمال سازماندهی شده اند و با توجه به عدم فعالیت “اتاق مشترک بازرگانی عراق و ایران” ضروریست که با سازمانهایی فوق همکاری نماییم.

پس از صرف شام به اتفاق اعضا هیأت به زیارت امامین کاظمین(ع) رفتیم و دیر وقت به هتل بازگشتیم.

صبح چهارشنبه به اتفاق هیأت رییسه و تشریفات اتاق(روابط بین الملل، مسئول دفتر، مترجم، خبرنگار و عکاس) عازم وزارت بازرگانی عراق شدیم و تشریفات اتاق در لیستی که ارسال شده بود با توجه به حضور دو نماینده مجلس نام من را حذف کرده بودند و علاقه ای به حضور من در جلسه نداشتند ولی با هماهنگی آقای شافعی و آل اسحاق حضور پیدا کردم و وقتی به وزارت بازرگانی رسیدیم معلوم شد که ملاقات وزیر منتفی شده و باید با قائم مقام وزیر ملاقات کنیم، آقای ولید حبیب الموسوی برخورد گرم وصمیمانه ای با اعضا هیأت خصوصا آقای آل اسحاق و من داشت و نهایتا در سه مورد توافق بعمل امد:

  • تشکیل شرکت حمل و نقل مشترک که کامیونهاش قادر باشند در دوکشور تردد نمایند
  • تشکیل شرکت مشترک برای تأمین مصالح ساختمانی مورد نیاز عراق بدون نیاز به شرکت در مناقصه و شرکت فنی و مهندسی مشترک برای اجرای پروژه های فنی و مهندسی
  • همکاری و مشارکت برای تأسیس بانک خصوصی مشترک جهت تسهیل در روابط بانکی

قرار بود ساعت ۱۲ به دیدار وزیر صنعت عراق برویم که با توجه به همزمانی با ورود آقای جهانگیری به بغداد ایشان عازم فرودگاه برای استقبال بود ولذا قرار شد با مستشار وزارت صنایع مهندس عباس دیدار داشته باشیم. آقای شافعی و دو عضو دیگر هیأت رئیسه ترجیح دادند که در جلسه حضور نیابند و به رفتار عراقی ها اعتراض کنند، تلاش های آقای جعفر الحمدانی از اتاق عراق و آقای ناصر بهزاد رایزن بازرگانی ایران بی نتیجه ماند ولذا ریاست هیأت به آقای آل اسحاق سپرده شد و جلسه بسیار خوبی درباره پیوند زدن ظرفیت های صنعتی ایران و عراق داشتیم، در این دیدار دکتر آل اسحاق، حقیر، آقای بهزاد و نمایندگان مجلس نکاتی را بیان نمودیم و طرف عراقی ضمن ارایه اطلاعات و دستورالعمل های مربوط به سرمایه گذاری صنعتی در عراق، آمادگی خود را برای همکاری با بخش صنعت ایران اعلام نمود.

در وزارت صنایع عراق بیلبوردی نصب شده که نوشته“صناعتنا هویتنا” که نظرم را جلب کرد و در صحبتم به آن اشاره کردم.

ناهار را در هتل خورده و بلافاصله بعد از نماز عازم سالن “همایش تجاری ایران و عراق” در محل هتل شدیم.

جلسه با تأخیر نیم ساعته و استقبال بیش از ۱۵۰ نفر از تجار عراق آغاز شد، سخنرانان اولیه مقامات اتاق دو کشور بودند که عموما به لزوم روابط دو کشور و ارتقا روابط اقتصادی اشاره داشتند.

پس از آن پنل راهکارهای ارتقا روابط اقتصادی دو کشور با حضور سه نفر از کارشناسان با تجربه عراقی (در زمینه نفت، بانک و بخش خصوصی) و سه نفر از ایران(سرکار خانم عموری ریاست اتاق اهواز، آقای کاشفی ریاست اتاق کرمانشاه و اینحانب) برگزار شد ولی متأسفانه به علت تجهیز نبودن سالن به پرده نمایش نتوانستم پاوربوینت فارسی- عربی را که چند روز برای آن وقت گذاشته بودم ارایه نمایم.

دکتر عبداللطیف از ضرورت همکاری نفتی و جلوگیری از ورود مواد مخدر از مسیر ایران سخن گفت، مستشار بانک مرکزی عراق از لزوم برقراری ارتباطات بانکی گفت و دبیر کل اتحادیه اتاقها پروژه های سرمایه گذاری در عراق را معرفی و نکات مثبت قانون جذب سرمایه گذاری خارجی عراق را تشریح کرد.

سپس آقای کاشفی از فرصت های همکاری دو کشور سخن گفت و خانم عموری از چالش ها پرده برداشت و من هم به راهکارهای ارتقا سطح روابط تجاری دو کشور پرداختم و تجدید در شیوه تجارت سنتی فعلی را ضروری دانستم و به حضور ایران در بازار خرده فروشی و خدمات اجتماعی عراق اشاره کردم.

در پایان نشست با خبرگزاری اتاق ایران مصاحبه ای تلویزیونی داشتم که انعکاس خوبی در ایران داشت، پنجشنبه نیز با رادیو اقتصاد گفتگوی مفصلی داشتم.

در راستای گسترش روابط تجاری با تجار معتبر و خوشنام بغداد شام را در منزل آقای مصطفی بنیه برنامه ریزی کرده بودم و اقرار کردم که اعضا هیأت علیرغم خستگی و جلسه طولانی امروز حتما حضور پیدا نمایند و با بغداد نشینان آشنا شوند، انصافا صاحب خانه سنگ تمام گذاشته بود و همه بزرگان بغداد را به شام دعوت کرده بود و میتوانم ادعا کنم که برای اولین بار با بخش خصوصی واقعی و بانفوذ بغداد ارتباط برقرار نموده و آشنا شدیم، هیأت رییسه اتاق و اعضا از این نشست بسیار راضی بودند و ارتباط با بغدادنشینان را که از اهداف اتاق مشترک میباشد را مورد تأیید قرار دادند.

ضمنا امروز بعد از همایش، نشستی با رؤسای اتاقهای عراق داشتیم و مقرر شد که یک کمیته مشترک بین اتاقهای دو کشور تشکیل گردد تا در جهت پیگیری مسائل و عملیاتی نمودن سه موضوع توافق شده با وزارت بازرگانی عراق(حمل و نقل، بانک و شرکت مصالح ساختمانی مشترک) اقدام نماید، مسئولیت طرف ایرانی کارگروه با بنده میباشد و منتظریم که اتاق عراق نمایندگان خود را کتبا معرفی نماید تا کار را بطور جدی آغاز نماییم.ان شاءالله

هیأت صبح زود برای نشست با اتاق کربلا عازم این شهر شدند و من برای گفتگو و امضا تفاهم نامه با اتحادیه رجال الاعمال به ملاقات آقای “رضا بلیبل” و همکارانش رفتم .

جلسه خوبی بود وبا این اتحادیه که در سال ۲۰۰۱ تشکیل شده و مدعی است که ۲۸۰۰۰ عضو شاخص در بخش های مختلف اقتصادی(صنعت، خدمات، نفت، کشاورزی، ای تی و… ) دارد آشنا شدم و تفاهم نامه ای را برای تبادل اطلاعات، معرفی اعضا به یکدیگر، شرکت در همایش ها و… امضا نمودیم وسپس عازم کربلای معلی شدیم و حدود ساعت ۱۶ در هتل روتانا به جمع اعضا هیأت پیوستیم.

پس از نماز مغرب و عشا موفق به زیارت حرم امام حسین(ع) و حضرت عباس(ع) شدم و در برگشت به هتل اعضا هیأت همراه معاون اول رییس جمهور مواجه شدم وفرصتی شد تا دقایقی با آقایان مسجدی وسیف(بانک مرکزی) درباره روابط تجاری دو کشور و مشکلات بانکی تبادل نظر کنیم، مصرا از آقای سیف خواستم تا زمینه همکاری بانکی بر مبنای دینار را فراهم نماید و منتظر گشایش در بانکهای عراقی جهت استفاده از یورو نباشد.

سپس با آقای جهانگیری مواجه شدم و پس از احوالپرسی نکاتی را به ایشان گوشزد کردم، جمعه صبح در لابی هتل فرصتی فراهم شد تا با رییس گمرک  و استاندارد و نماینده شرکت نفت درباره دستاورد سفر گفتگو نمایم و در جریان توافقات ومذاکرات دوجانبه قرار گیرم.

سرانجام پس از زیارت مجدد حدود ساعت ۱۰ عازم نجف اشرف شدیم و نماز ظهر و عصر را در حرم مولی امیر مومنان خوانده و نایب الزیاره همه ملت ایران بودیم و سپس برای دیدار با سرکنسول ایران در نجف( آقای مکارم شیرازی) و خوردن غذای حضرتی به کنسولگری رفتیم و تا ساعت ۱۷ با ایشان و هکارانش تبادل نظر و گفتگو داشتیم و در برابر اصرار ایشان مبنی بر لزوم گشایش دفتر اتاق مشترک در نجف قول دادیم که نماینده اتاق در کربلا را هفته ای یک روز راهی نجف کنیم تا پیگیر فرصت های تجاری و رفع مشکلات فعالین اقتصادی ایرانی فعال در نجف باشد و خصوصا در مورد پیشنهاد همکاری با “گریت مال” ،کشت فراسرزمینی وتوریسم درمانی اقدام جدی بعمل آوریم.

سرانجام در ساعت ۱۹ جمعه از طریق نجف به تهران بازگشتیم و سفر فشرده و پرکار هیأت که به علت مقارن شدن با سفر معاون اول کمتر مورد توجه رسانه ها قرار گرفت به پایان رسید، خوشبختانه اعضا هیأت از برنامه ریزی صورت گرفته و دستاوردهای سفر رضایت داشتند.والسلام

 

Sorry - Comments are closed